از بدوِ دانش دیرینهشناسی، دانشمندان پیوسته در تلاش بودهاند تا دربارۀ ریخت و شکل دایناسورها و جانوران پیش از تاریخی در زمانِ زیستشان اطلاعات محکمی به دست آورند. اخیراً، تیمی از دیرینهشناسانِ موزۀ رویال تیرلِ آلبرتا در کانادا با کشف فسیل یک دایناسور، درک ما را دربارۀ چند و چون زندگیِ این نیاهای غولپیکر سیارهمان، به طرز قابل ملاحظهای بهبود بخشیدهاند. احشاء، زره، و حتی مقداری از پوست این جانورِ ماقبل تاریخی بسیار سالم و دستنخورده باقی مانده؛ چندانکه برخی آن را «دایناسورِ مومیاییشده» نامیدهاند.
این کشف بسیار اتفاقی بود. یکروز عصر در سال 2011، شاون فانک متصدیِ ماشینآلات سنگین در معدنِ هزارۀ آلبرتا مشغول حفاری بود که ناگهان به چیزی سخت برخورد کرد. او با مواد معدنی و حتی فسیلهای کهنۀ دریایی آشنا بود؛ اما اینیکی، چیز متفاوتی بود.
پس از 7000 نفر-ساعت کار، اکنون حاصل این کشف در موزۀ دیرینهشناسیِ تیرل واقع در آلبرتا خانه گزیده است؛ فسیلِ سالمِ یک علفخوار زرهپوش موسوم به نودوسور که در 110 میلیون سال پیش میزیسته. این جانور در زمانۀ زندگیاش، وزنی (جرمی) در حدود 1360 کیلوگرم، و ارتفاعی معادل 5.5 متر داشته است. همچنین، زرهی ناصاف و مسلح به تیغه داشته، و طول خارهای رو شانههایش به حدود 50 سانتیمتر میرسیده است.
اما چرا برخلاف اغلبِ دیگر فسیلها، فسیل این جانور چنین سالم و دست نخورده باقی مانده؟ به باور دانشمندان، بدن این جانور پس از مرگ به سرعت در زیرِ کانیهای دریا مدفون، و قرنها در پیِ هم، رسوبات بر روی آن انباشته شده است.
هنوز هم پس از گذشتِ چند سال از این کشف شگفتانگیز، دانشمندان به کمکِ نودوسور به دنبال یافتن پاسخ بسیاری از پرسشها هستند. لایههای کراتینی که سببِ شکلگیریِ زره این جانور شده، چندان سالم باقی مانده که سرپرست موزۀ دایناسورها دانلد هِندرسِن آن را «سنگِ رُزتایِ زره» نام گذاشته است.
در یک مصاحبه با نشنال جئوگرافیک، دیرینشناسِ دانشگاه بریستول ژاکوب وینثر از متحیر شدنش دربارۀ کیفیت این نمونۀ فسیل میگوید: «شکل آن چنان خوب است که گویی چند هفتۀ پیش در حال زندگی و قدمزدن بوده... تاکنون چیزی شبیه به این ندیدهام.»